Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven – blogreeks Anne (4)

In deze reeks van vier blogs schrijf ik over hoe verbale communicatie mij helpt om emoties van anderen te achterhalen. Deze blogs heten:

  1. Hoe ik mijn interesse ontwikkelde in het gedrag van mensen
  2. Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: opleiding SPW
  3. Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: vaardigheden ontwikkelen door het werken met kinderen
  4. Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven (deze blog)

Woord vooraf

Ik heb deze blogreeks geschreven om verschillende redenen:

  • Ik hoop met dit verhaal dat medegenoten met ASS een stukje herkenning kunnen vinden en wellicht een andere manier om met knelpunten om te gaan of er anders naar te kijken.
  • Ik wil laten zien, dat wanneer je kennis op de juiste manier overgedragen krijgt (in mijn geval de opleiding SPW) dit kan bijdragen aan het begrijpelijk leren: over anticiperen op emoties van anderen, iets in de context te zien, en emoties van anderen te leren herkennen.
  • Voor zowel naasten en medegenoten wil ik laten zien dat ik ben wie ik ben maar dat ik ook in staat ben om tot een bepaalde hoogte de hiervoor genoemde vaardigheden te leren.

Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven

Vragen, doorvragen en uitleggen
Gesprekken tussen kinderen die ik begeleidde waren net zo leerzaam voor mij als voor hen. Doordat ik in een aantal jaar vele ervaringen heb mogen opdoen in sociaal contact, heb ik nu nauwelijks meer situaties waarin ik vastloop in het anticiperen op emoties van anderen. Ik vraag veel zodra mij onduidelijk is wat de ander voelt, of nodig heeft van mij op dat moment. De reacties die ik hierop krijg zijn verschillend. De meesten reageren door gewoon hun verhaal / emotie verbaal te verduidelijken. Soms krijg ik reacties zoals: “Dat begrijp je toch wel.”, “Denk eens even logisch na.”, “Dat is toch logisch.” Ik heb geleerd me hierdoor niet af te laten schepen en gewoon terug te reageren met: “Nee dat begrijp ik niet, anders zou ik er niet naar vragen, het is voor mij een serieuze vraag.” Mensen reageren hier dan soms wat verbaasd op en soms zelfs met een excuus: “Oh sorry dat had ik niet helemaal door.” Waarna ze me duidelijk antwoord geven op mijn vraag.

Voorbeeld situatie wanneer ik om verduidelijking vraag
Mijn partner komt uit het werk, zegt kort gedag, ploft op de bank zet de tv aan en reageert verder niet op de omgeving en vraagt niet zoals gewoonlijk hoe mijn dag is gelopen. Om duidelijkheid te krijgen vraag ik of er iets aan de hand is, waarop mijn partner reageert door de schouders op te halen. Dan benoem ik wat ik zie en hoor en leg ik uit dat dit voor mij onduidelijk is wat dit betekent en vraag ik om verduidelijking.

“Ik hoor dat je kortaf bent, ik zie dat je op de bank ploft waar je normaal gesproken zou gaan zitten, ik zie dat je direct de tv aanzetten waar je normaal gesproken vraagt hoe mijn dag is geweest. Dit maakt dat ik het idee krijg dat er iets speelt. Klopt dit?”
Mijn partner reageert met” ja”.
Nu weet ik dat ik in elk geval goed zit met de gedachte dat er iets speelt. Nu volgt het verduidelijken wat er speelt.
Ik vraag om verduidelijking door te zeggen: “Ik begrijp nu dat er iets is, maar voor mij is nog onduidelijk wat er precies speelt. Ik weet dat je net uit je werk bent gekomen en een optie zou kunnen zijn dat er iets op je werk is gebeurd, maar het kan ook zijn dat het door iets komt wat ik heb gezegd of gedaan waar ik me niet bewust van ben, of dat er iets is gebeurd op de terug weg naar huis, of dat je met iets zit waar je tegen op ziet? Ik vind het lastig je te helpen als ik niet weet wat er speelt, kun je me vertellen wat er is zodat ik je beter kan begrijpen?”
Mijn partner reageert met: “Vandaag met een collega onenigheid gehad, dit speelt al maanden en ben er nu helemaal klaar mee. We hebben beide een ander idee over efficiënt werken.”
Nu weet ik dat er iets speelt op het werk, dat er onenigheid is. Nu is het nog onduidelijk voor mij of mijn partner er verder over wil praten of even met rust gelaten wil worden of dat ik op een andere manier kan helpen.
Ik reageer hierop met: “Dat is heel vervelend, ik vind het moeilijk in te schatten of je nu graag met mij hierover wil praten, of dat je even met rust gelaten wil worden of dat ik iets anders kan doen wat jou hierbij helpt, kun je me vertellen wat ik kan doen om jou te helpen?”
Partner antwoordt: “Laat me maar even. Als ik erover wil praten zeg ik het wel.”
Nu is de gehele situatie voor mij duidelijk en duidelijk wat er van mij verwacht wordt.
-Einde voorbeeld-

Het benoemen wat ik zie en hoor vind ik belangrijk. Daarbij vermelden wat het met mij doet is ook belangrijke informatie voor de ander, bijvoorbeeld dat het mij verwart. Hierbij aan vastkoppelen wat het gevolg hiervan is bijvoorbeeld: niet weten wat de ander van mij verwacht zorgt dat de ander begrijpt waar de onduidelijkheid zit. Erbij vertellen wat ik verwacht van de ander, zorgt ervoor dat ik de informatie krijg die ik zoek.

Soms niet bewust zijn om naar emoties te vragen
Ik kan mijn dag tot in detail beschrijven, vertellen tegen iemand anders en doe dit dan ook. Ik vergeet dan soms dat andere persoon ook iets wil vertellen. Op dit moment heb ik dan niet altijd het besef om te vragen: “Is er iets?” “Wat is er?”. Dit omdat ik immers zelf iets aan het vertellen ben. Ik ga hier dan zo in op dat het mij niet opvalt in de houding van een ander dat de ander iets wil vertellen. Omdat ik geen opvallendheden in de houding zie, kom ik ook niet op het idee om ernaar te vragen.

Dit kan ervoor zorgen dat:

  • De ander geïrriteerd raakt omdat ik de ander geen ruimte geef om op dat moment om ook iets te vertellen.
  • Er een situatie ontstaat waarin de ander denkt dat ik ongeïnteresseerd ben in hem/haar.
  • Er een situatie gecreëerd wordt waarin de ander het gevoel krijgt dat ik hem/haar niet belangrijk vind.
  • De ander mij confronteert met het feit dat ik opga in mijn eigen verhaal en de ander tegen mij zegt dat hij/zij ook wat wil vertellen.

Wanneer de ander mij hiermee confronteert word ik me bewust dat ik opga in mijn eigen verhaal en dat ik de ander geen ruimte geef om iets te vertellen. Afhankelijk welke persoon er tegen me over zit kan dit voor mij voelen als:

  • Een gênant moment (bij familie)
  • Moment van schaamte (familie)
  • Moment dat ik van mezelf baal (vrienden)
  • Moment om over te lachen (vrienden)

Op zo’n moment heb ik twee reacties waar ik uit kies.

  1. Wanneer ik het besef, maar echt graag nog mijn verhaal wil af vertellen dan benoem ik mijn gedrag en vraag ik of de ander het goed vind als ik mijn verhaal nog afmaak en leg ik uit waarom ik dit graag wil. Voorbeeld: “Ik besef dat ik nu alleen maar aan het woord ben, maar ik ben zo onder de indruk van wat er vandaag is gebeurd dat ik het echt even graag wil delen van begin tot eind, vind je dat goed?
  2. Ik benoem dat ik door heb dat ik weer eens opga in mijn eigen verhaal, bied mijn excuses aan, en vraag naar de dag van de ander. Voorbeeld “Ik merk dat ik weer eens opga in mijn eigen verhaal, sorry hiervoor, heb jij nog iets meegemaakt?”

Het verschil met wat zoiets met mij doet is afhankelijk van de persoon. Vrienden weten dit gedrag van mij, kunnen er ook om lachen als ik dit doe en zeggen het me gewoon op een luchtige manier. Voorbeeld: “Anne haal even adem, ik wil ook even iets zeggen. Sommige vinden het knap dat ik alles zo in detail kan onthouden.”

Familie ziet het vaak als, “niet netjes”, “asociaal”, en zeggen het op een andere manier tegen mij, zoals: “Anne, luister nou ook eens even naar je zus”, “Anne, je moet de ander ook even laten praten”. Dit vind ik erg vervelend en zorgt ervoor dat ik me niet begrepen voel, gênant en schaam.

Dit is het laatste deel van deze blogreeks. Bekijk hier het eerste deel: Hoe ik mijn interesse ontwikkelde in het gedrag van mensen.


Geschreven door Anne.

Met dank aan een kennisportaal-lid voor het geven van feedback tijdens het schrijfproces.

We vinden het leuk als je in het berichtveld hieronder laat weten wat je van deze blogpost vindt en wat je er aan hebt gehad.
Wil je een overzicht van alle ervaringsverhalen op deze site, kijk dan hier.

Log in om reacties te kunnen plaatsen en te lezen.