Opleiding SPW geholpen bij leren anticiperen op emoties – blogreeks Anne (2)

In deze reeks van vier blogs schrijf ik over hoe verbale communicatie mij helpt om emoties van anderen te achterhalen. Deze blogs heten:

  1. Hoe ik mijn interesse ontwikkelde in het gedrag van mensen
  2. Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: opleiding SPW (deze blog)
  3. Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: vaardigheden ontwikkelen door het werken met kinderen
  4. Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven

Woord vooraf

Ik heb deze blogreeks geschreven om verschillende redenen:

  • Ik hoop met dit verhaal dat medegenoten met ASS een stukje herkenning kunnen vinden en wellicht een andere manier om met knelpunten om te gaan of er anders naar te kijken.
  • Ik wil laten zien, dat wanneer je kennis op de juiste manier overgedragen krijgt (in mijn geval de opleiding SPW) dit kan bijdragen aan het begrijpelijk leren: over anticiperen op emoties van anderen, iets in de context te zien, en emoties van anderen te leren herkennen.
  • Voor zowel naasten en medegenoten wil ik laten zien dat ik ben wie ik ben maar dat ik ook in staat ben om tot een bepaalde hoogte de hiervoor genoemde vaardigheden te leren.

Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: mijn opleiding SPW

Mijn opleiding SPW heb ik als heel erg leuk en interessant ervaren door de verschillende onderwerpen die aan bod kwamen. Ik leerde vier vaardigheden die goed van pas kwamen in de communicatie met anderen zowel het anticiperen op emoties van anderen.

1) Communicatieve vaardigheden
Dit hielp mij in gesprek met anderen. Ik leerde onder andere duidelijk gerichte vragen te stellen om erachter te komen welke emotie bij iemand speelde, als ik de emotie van iemand anders niet wist te interpreteren/plaatsen. Voorbeeld: iemand vertelt over zijn dag maar ik vind het hieruit lastig te bepalen of iemand zijn dag nu positief of negatief heeft ervaren, is hij hier blij mee of juist niet blij mee? Ik leerde hierop door te vragen waardoor deze vraagstelling duidelijk werd voor mij.

2) Sociale vaardigheden
Dit heeft mij geholpen op het gebied van anticiperen op emoties van anderen. Welke handeling is gepast op de emotie die iemand toont. Wat hebben de meeste mensen nodig wanneer zij zich onzeker voelen, wat hebben de meeste mensen nodig wanneer zij zich verdrietig voelen. Dit blijft wel lastig omdat ieder mens anders is en hiermee ieder mens kan verschillen in zijn of haar behoefte. Toch is er onderscheid te maken in grove lijnen. Voorbeeld: als iemand zich onzeker voelt doet het de persoon vaak goed om eraan herinnerd te worden wat de sterke punten van iemand zijn.

3) Beoordelingsvermogen
Dit hielp mij om de situatie in te schatten waarin emoties werden getoond. Is het een emotie waar ik op dien te handelen, of is dit een situatie waarin een luisterend oor voldoende is?
Hier leerde ik dat het van belang is om tijdens een gesprek soms even iets kort samen te vatten en te vragen of ik alles goed begrepen heb. Ik heb een juist beeld nodig om tot een juiste beoordeling te komen en hiermee tot een juiste handeling op de emotie van iemand anders.
Ook leerde ik te kijken naar de lichaamstaal van iemand. Eén emotie is niet te koppelen aan één handeling. Bijvoorbeeld: De ene keer is iemand boos en zoekt iemand toenadering, de andere keer is iemand boos en zoekt hij ruimte en rust. Voordat ik besluit hoe je anticipeert op iemands emoties zal ik eerst de emotie goed moeten beoordelen.
Soms maakt iemand twee verschillende dingen op één dag mee die tegenover elkaar staan. Ik vind het nu nog steeds lastig om dan te beoordelen welke emotie de hoofd emotie is op dat moment. Door direct aan te geven bij de ander dat het me nu niet helemaal duidelijk is welke emotie het meest bij de ander speelt, zorg ik dat ik mijn energieverbruik wat bespaar. Ik hoef dan minder te puzzelen op dat moment.

Klik hier om een voorbeeld hieronder te openen
Bijvoorbeeld: een vriend van mij vertelt aan mij dat ze een hele goede oude schoolvriendin is tegen gekomen toen zij een hele dag is gaan winkelen. Iets wat ze al maanden geleden had gepland, echter heeft haar auto het wel begeven op de terug weg maar is ze gelukkig lid van de ANWB.
Waar reageer ik als eerste op? Dat haar auto kapot is gegaan, of is deze persoon nog vol enthousiasme over het feit dat ze een oude schoolvriendin is tegen gekomen en haar geplande winkeldag heeft gehad? Doordat ik puzzeltijd nodig heb komt het soms voor dat ik niet direct reageer. Ik ben nog bezig met het analyseren van het verhaal, lichaamshouding en stemgebruik om uit te zoeken wat mijn reactie is. Hier komen de communicatievaardigheden van pas, het puzzelen kost mij veel energie. Dit kan een verhaal zijn van 10 minuten terwijl ik er misschien de hele avond ben. Dat houdt in dat ik nog een aantal uur puzzelen in het vooruitzicht heb, met alles wat er gezegd zal worden die avond.
Door direct aan te geven dat het me nu niet helemaal duidelijk is of ze nog vol enthousiasme zit over het zien van een oude schoolvriendin, of enorm van haar auto baalt, zorg ik dat ik mijn energieverbruik wat bespaar.
.

4) Inlevingsvermogen
Dit heeft mij geholpen om de context beter te begrijpen. Niet alleen te kijken naar wat iemand vertelt maar ook verder te kijken (context). Wat speelt zich nog meer af, naast de emotie van de ander.

Iets zien in de context blijf ik echter nog steeds heel erg lastig vinden.
Klik hier om een voorbeeld hieronder te openen

Bijvoorbeeld: Een collega loopt langzaam en met een wat gebogen rug het kantoorruimte binnen. Tilt zijn voeten wat minder hoog op van de vloer dan hij normaal gesproken doet. En zucht diep als hij neerploft op de stoel.
Ik vraag: “gaat het wel goed met je?”
Hij antwoord: “ik voel me wat moe vandaag, slecht geslapen”.
Ik zeg: “dan maar vanavond lekker vroeg naar bed toe, dan voel je je morgen vast beter”.
Ik reageer op het moment zelf, wat er op dat moment gebeurt (ik zie een man die minder actief is dan ik gewend ben, en het word verklaard door slaapgebrek)
Hierdoor ben ik me niet bewust van de context die meespeelt of, vergeet ik dat er een context is die mee kan spelen.
Uit een ander gesprek blijkt dat de context als volgt is: deze man ligt in een scheiding, heeft vandaag een gesprek met zijn ex-vrouw en advocaten. En slaapt sinds vorige week op de bank in plaats van het bed. De link dat de man al een week op de bank slaapt komt niet in me op. En de link dat deze man al lange tijd met veel spanning rondloopt waardoor hij slecht kan slapen wat waarschijnlijk ook vannacht heeft mee gespeeld komt niet in me op. Voor mij zijn dat twee verschillende situaties, twee aparte gesprekken.
Als ik bij thuiskomst aan mijn vriendin vertel dat deze man zich niet zo goed voelde omdat hij zo slecht had geslapen en ze vraagt hierover door, zegt mijn vriendin opeens: “tsja dat is ook niet zo gek wanneer je al een week op de bank slaapt en daarbij al die spanningen i.v.m. de scheiding.” Op dat moment word ik me bewust dat er nog een context is die ik was vergeten/ niet heb gezien.
.
De context zien roept voor mij nog steeds meer vragen op die dan onduidelijk zijn. Doorvragen is dus erg belangrijk, wanneer je veel doorvraagt zie je sneller de context die ik gemakkelijk over het hoofd zie. Wanneer ik in deze situatie had doorgevraagd over “wat maakt dat deze man vannacht slecht heeft geslapen” was ik wellicht wel bij de context gekomen. En doorvragen leidt ook tot beter kunnen inleven in de ander. Je krijgt namelijk meer informatie om je een beeld te vormen zodat je je beter kunt voorstellen hoe het voor de ander is. Het moeilijke hieraan vind ik dat het woord context soms helemaal niet in me op komt. Dan neem ik genoegen met het antwoord dat iets verklaart en dan denk ik hierbij dat dat gewoon de situatie is. Het komt dan niet eens in me op om door te vragen. En op iets doorvragen terwijl het niet in je opkomt, dat is niet makkelijk!

Lees hier het volgende deel van deze blogreeks: Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: vaardigheden ontwikkelen door het werken met kinderen


Geschreven door Anne.

Met dank aan een kennisportaal-lid voor het geven van feedback tijdens het schrijfproces.

We vinden het leuk als je in het berichtveld hieronder laat weten wat je van deze blogpost vindt en wat je er aan hebt gehad.
Wil je een overzicht van alle ervaringsverhalen op deze site, kijk dan hier.

Log in om reacties te kunnen plaatsen en te lezen.