Werken met kinderen geholpen bij leren anticiperen op emoties – blogreeks Anne (3)
In deze reeks van vier blogs schrijf ik over hoe verbale communicatie mij helpt om emoties van anderen te achterhalen. Deze blogs heten:
- Hoe ik mijn interesse ontwikkelde in het gedrag van mensen
- Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: opleiding SPW
- Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: vaardigheden ontwikkelen door het werken met kinderen (deze blog)
- Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven
Woord vooraf
Ik heb deze blogreeks geschreven om verschillende redenen:
- Ik hoop met dit verhaal dat medegenoten met ASS een stukje herkenning kunnen vinden en wellicht een andere manier om met knelpunten om te gaan of er anders naar te kijken.
- Ik wil laten zien, dat wanneer je kennis op de juiste manier overgedragen krijgt (in mijn geval de opleiding SPW) dit kan bijdragen aan het begrijpelijk leren: over anticiperen op emoties van anderen, iets in de context te zien, en emoties van anderen te leren herkennen.
- Voor zowel naasten en medegenoten wil ik laten zien dat ik ben wie ik ben maar dat ik ook in staat ben om tot een bepaalde hoogte de hiervoor genoemde vaardigheden te leren.
Wat heeft mij geholpen bij het leren anticiperen op emoties van anderen: vaardigheden ontwikkelen door het werken met kinderen
Hierna volgde mijn werk met kinderen. Dit heb ik als een leerzame tijd ervaren. Hier kwam de theorie over vaardigheden tot leven in de praktijk.
Er was ruimte en tijd om de emoties van kinderen te observeren. Wat zie je bij het kind, welk gedrag vertoont het, hoe is het in sociaal contact en voor mij het allerbelangrijkste; hoe uit het emoties, op welke manier? Observeren is een sterk punt van mij. Het is bij observeren belangrijk dat je dit zo objectief mogelijk doet. Ook is belangrijk dat er geen verbanden erin verwerkt zijn die je zelf denkt te zien. Dit is echt iets voor mij, want ik zag/zie vaak geen verband en was dus erg goed in het objectief observeren en rapporteren. Dit besprak ik dan met een gedragswetenschapper en hier werden er pas mogelijke verbanden gelegd. Hier leerde ik pas echt de basis. Welk gedrag/ houding laat een kind zien wanneer het boos is, verdrietig, blij, verrast, teleurgesteld? Wanneer is welk gedrag nog acceptabel en wanneer niet, wat wordt getolereerd door collega’s, wat niet en waarom wel en waarom niet?
Uiten van eigen emoties
Hier werd mij duidelijk hoe ik mijn eigen basis emoties kon gaan uiten op een manier waarop het acceptabel is. Soms logeerden op mijn werk kinderen die op sociaal-emotioneel gebied achter liepen. Het gevolg was dat ze bijvoorbeeld vastliepen in contact met mede kinderen op de groep. Ik deed dan met de kinderen opdrachtjes over basis emoties en oefenden deze, hier leerde ik ook van. Het is erg fijn om dit met kinderen te doen want niets is fout.
Leren herkennen van emoties van anderen
Ik oefende met de kinderen de vaardigheid emotieherkenning. Hieronder volgen twee voorbeelden:
- Zowel ik als het kind namen een tekenblad. Hier schreven we een aantal emoties op. Op beide tekenvellen schreven we dezelfde emoties op. Samen tekenden we op ons eigen tekenblad een poppetje met de gezichtsuitdrukking onder de emotie waarvan we dachten dat deze uitdrukking hoorde bij de emotie. Bijvoorbeeld: gefronste wenkbrauwen bij de emotie boosheid, omhooggetrokken mondhoeken bij de emotie blijheid. Daarna keken we bij elkaars tekeningen wat er miste.
- Ook oefenden we met onze eigen gezicht door bepaalde spieren in het gezicht te gebruiken en de emoties bij elkaar te raden.
Dit zijn twee voorbeelden van de vele. Het viel me op wanneer een kind een ander kind niet begreep zij dit gewoon vroegen. Niks moeilijk doen, geen hele denkwijze om erachter te komen, of erop gokken dat je het zelf altijd bij het goede eind hebt, maar gewoon rechtstreeks vragen. Waarom huil je? Ben je blij of ben je boos of ben je verdrietig? Geweldig! Ik heb veel lessen uit dit werkveld mee kunnen nemen om toe te passen in mijn eigen leven. Kinderen zijn eerlijk en creatief en hebben vaak zelf hele simpele oplossingen in situaties waarin volwassenen met ASS soms hinder ondervinden.
Voorbeeld: waar ik mij afvraag of iemand behoefte heeft aan een knuffel. En ik signalen probeer te zoeken die dit duidelijk maken. Vraagt een kind zonder schaamte: “Wil je nu een knuffel?” En laat hiermee een nieuwe invalshoek zien, een andere manier om om te gaan in een situatie waarin de manier van handelen vaak bepaald wordt door het interpreteren van lichaamshouding en gezichtsuitdrukking. Want laat dan nou net niet mijn sterkste punt zijn.
Lees hier het volgende deel van deze blogreeks: Hoe de geleerde vaardigheden een plekje kregen in mijn eigen leven
Geschreven door Anne.
Met dank aan een kennisportaal-lid voor het geven van feedback tijdens het schrijfproces.
We vinden het leuk als je in het berichtveld hieronder laat weten wat je van deze blogpost vindt en wat je er aan hebt gehad.
Wil je een overzicht van alle ervaringsverhalen op deze site, kijk dan hier.