Om te kunnen anticiperen op emoties doorloop je als persoon een aantal stappen. Bij elke stap kan er iets mis gaan. Hieronder wordt van de eerste stappen toegelicht wat oorzaken kunnen zijn waarom het mis gaat.
Oorzaken problematiek emotie herkenning
Er zijn verschillende directe oorzaken dat emoties niet herkend kunnen worden door mensen met ASS. Hieronder een overzicht met betrekking tot gezichtsuitdrukkingen:
- Gezichtsblindheid:
- Ooguitdrukking blindheid:niet kunnen interpreteren van oog uitdrukking (Communicative intention detection model (CIDM)) (bron)
- Irrelevantie gezicht:ogen/gelaatsuitdrukkingen worden niet als informatief gezien (niet relevant om naar te kijken) en daarom wordt er niet op gelet. Als de ogen worden gezien wordt hier geen informatie uit gehaald (qua betekenis) (hypoarousal model)(bron)
- Gefragmenteerd waarnemen:verkrijgen van een overdosis aan details van het gezicht waardoor moeilijk te bepalen is welke iets zeggen over de emotie (bron).
- Vijandige indruk:ogen / gelaatsuitdrukkingen worden als vijandig gezien en worden daarom vermeden om naar te kijken. Dus wel herkent, maar vermeden. (Hyperarousel model)(bron)
- Te kleine nuances:Als emotie informatie kort wordt weergegeven wordt dit niet herkend + als de uitdrukking minimalistisch (fysiek) verschilt wordt dit niet herkend. (Fast track modulator model) (bron)
- Onervaren:Geen ervaring/kennis opgedaan over wat een bepaalde uitdrukkingen betekent waardoor deze niet geïnterpreteerd/gevoeld kan worden (Individualized theory of mind (iToM)) (bron)
- Geen abstract beeld vormen:Onvermogen om een abstract beeld te vormen van de identiteit van een persoon of van een gezichts/emotie uitdrukking. (Bron)
Daarnaast zijn er ook indirecte oorzaken die maken dat emoties op gezichten niet herkend worden:
- Hoog sensitiviteit (HSP):er komen te veel prikkels binnen waardoor er slecht geconcentreerd kan worden. De sociale situatie / omgeving geeft zodanig veel informatie om te verwerken dat er geen denkcapaciteit over is voor emotieherkenning bij individuen (bron).
- Hyper actief (ADHD):moeite om te concentreren voor langere tijd waardoor er over signalen heen gekeken wordt.
- Verstandelijke beperking (SvD / NAH):een beperkt leervermogen hebben om de vaardigheid te leren (niveau) of deze vaardigheid langzaam kunnen leren (snelheid).
Klik op het vinkje(je hebt op het vinkje of op de tekst geklikt) achter de zinnen als je meer toelichting wilt lezen.
Klik hier om de video -Autisme: Wat is Theory of mind?- te zien. Deze legt uit hoe het komt dat iemand met autisme, moeite heeft met het opdoen van ervaring in het herkennen van andermans emoties.Oorzaken problematiek invoelen en interpreteren
Oorzaken van het niet te kunnen invoelen en interpreteren van de emoties van anderen:
- Beperkt vermogen van Theory of Mind, waardoor de persoon zich niet kan verplaatsen in de gevoelens van anderen
- Beperkt vermogen van de Relational Frame Theory, waardoor de persoon niet het begrip oorzaak-gevolg begrijpt en geen verbanden kan leggen (Bron)
- Eigen emoties niet begrijpen, voelen en herkennen, waardoor er geen persoonlijke ervaringslink gelegd kan worden met de ander
De video start automatisch op 6:49. De toelichting over emotieherkenning en waar het misgaat bij mensen met autisme duurt tot 8:10. Dat is in totaal 1:21 minuten.
Lees hier verder over welke stappen iemand zet om emoties te herkennen en hierop vervolgens te anticiperen.
LET WEL: het bovenstaande samengestelde stuk is een aanname (hypothese) en nog niet geverifieerd bij vakspecialisten. Het is samengesteld op basis van onderstaande bronnen door de projectleider.
Heb je aanvullingen, verbeteringen of artikelen ter onderbouwing, deel deze met ons. Log in en plaats je reactie onder het artikel of stuur deze door. Heb je nog geen login, dan kan je deze hier aanmaken.
Bronnen
Klik hier, om de bronnen die gebruikt zijn voor dit artikel, te lezen.- Niet fysiek kunnen waarnemen van emotie, verschillende varianten van theorieën (Bron: video SARA conferentie min. 4)
- CIDM, Hyperarousel, Hypoarousal, fast track modulator model => bron: Atypical eye contact in autism: models, mechanisms and development; Atsushi Senju* and Mark H Johnson; 2000; p 9-12 & 21
- Geen abstract beeld kunnen vormen (Jim Tanaka 2014 webseminar)
- Gezichtblindheid: Jolij, J., & Lamme, V.A.F. (2005). Repression of unconscious information by conscious processing: evidence from affective blindsight induced by TMS. P. Natl. Acad. Sci. U.S.A. (in press). (bron)
- Individualized theory of mind (iToM)- when memory modulates emphathy (2013)
- Gefragmenteerd waarnemen: Uit onderzoek van Tanaka is gebleken dat jongeren met autisme rond de 10 % slechter scoorden op herkennen van oog uitdrukkingen. Echter als het ging om veranderende elementen bij een plaatje van een huis, dan scoorden zij 10-15 % beter dan de normgroep. (Bron: online seminar Tanaka)
- Interviews met mensen met ASS die emotie anticipatie problematiek ervaren, verwanten en GZ psychologen