De uitdaging van het herkennen van emoties – blogreeks Marianne (3)

In deze blogreeks vertel ik over de vraag die ik mij stelde: “Wat zijn eigenlijk prettige sociale interacties en is het herkennen van emoties bij anderen altijd belangrijk?” Deze blogs heten:

  1. Wat betekenen sociale interacties voor mij
  2. Is het nodig of is het handig om emoties van anderen te herkennen?
  3. De uitdaging van het herkennen van emoties (deze blog)
  4. Dicht bij jezelf staan, voor jezelf zorgen en jezelf accepteren is het belangrijkste

 

Woord vooraf

Toen ik voor het eerst kennismaakte met deze website was er naast interesse in het onderwerp, ook irritatie. Ik vroeg me af wat voor mij prettige sociale contacten zijn en of die niet beïnvloed worden door wat anderen vinden of door algemenere politieke of maatschappelijke opvattingen? En moet ik altijd maar mijn best doen? Deze blogreeks van vier artikelen, met in totaal elf hoofdstukken, is een uitwerking van de overdenkingen op die vragen.

Hieronder het vervolg van hoofdstuk zes van de tweede blog.

7) Eerst eigen emoties herkennen voordat ik die van anderen kan herkennen.

De stap naar herkennen van eigen en andermans emoties kon ik pas veel later maken toen ik tijdens een burn-out/depressie eerst bij een psycholoog en later bij een haptotherapeut kwam. Daar kwam ik erachter hoe slecht ik mijn eigen emoties kende, laat staan die van een anderen. Ik kende wel emoties, maar had moeite met de verschillen ertussen. Wat ik voelde of zag bij een ander was vooral of blijdschap of angst en heel soms verdriet. Andere emoties en de nuances daarin voelde en zag ik nauwelijks.

Door het maken van tekeningen (geen gezichtsuitdrukkingen, maar vormen en kleuren die het best bij mij gevoel pasten) en het praten daarover, leerde ik ook beter mijn eigen emoties te herkennen. Een volgende stap was om in mijn eigen lijf te voelen waar ik een bepaalde emotie voel. Angst voel ik bijvoorbeeld vooral onder in mijn buik, verdriet zit rond mijn maag. Vervolgens leerde ik om bij die emotie ook te letten op mijn houding, waar ik spanning voel en welke gezichtsspieren ik gebruik.

Doordat ik nu veel beter kan voelen en zien wat mijn eigen emoties zijn, kan ik die ook beter bij anderen herkennen. Door een gezichtsuitdrukking van iemand inwendig na te doen, voel ik bijvoorbeeld dat dit waarschijnlijk boos is. Ik probeer nu ook na te gaan waar ik spanning in de rest van mijn lijf voel. Bij boosheid bijvoorbeeld voel ik spanning boven in mijn borst en merk ik hoe mijn schouders naar achteren gaan. Als ik die tekens (borstkas wat naar voren, schouders naar achter) ook bij de ander zie, weet ik dus dat de ander boos is. Samen met het stemgeluid en inhoud is dat meestal voldoende om de ander in zijn of haar emoties te kunnen blijven volgen.

8) Herkennen is wat anders dan ernaar kunnen handelen

Herkennen van emoties bij de ander is nog wat anders dan ernaar kunnen handelen. Ik ben wel zover dat ik de ander kan uitluisteren. Ik kan zeggen dat ik het naar vind voor de andere persoon bij een vervelende of verdrietige situatie. Het lukt me ook om mee te lachen als de ander iets leuks of geks heeft meemaakt. Ik heb gemerkt dat dit meestal volstaat. Dit gaat makkelijker als ik eenzelfde situatie heb meegemaakt dan wanneer ik zoiets niet heb meegemaakt. Om meer te doen, zoals een arm om iemand heen leggen, zou ik me erg moeten forceren en het levert veel spanning op.

De diagnose Asperger (al zeg ik zelf liever autisme of autismespectrumstoornis) en de inzichten die volgden door behandeling hebben aan de andere kant ook mijn grenzen blootgelegd. Ik ben misschien zover dat ik door cursussen, behandelingen en levenservaring emoties van anderen redelijk kan herkennen, maar er zit ook een prijskaartje aan. Omdat het hele proces voor een groot deel heel bewust moet worden uitgevoerd, kost het ook veel inspanning. Sociale interactie maakt me doodmoe.

 
Klik hier voor het vervolg van de blogreeks: Dicht bij jezelf staan, voor jezelf zorgen en jezelf accepteren is het belangrijkste
We vinden het fijn als je onderaan in het berichtveld laat weten wat je van deze blogpost vindt en wat je er aan hebt gehad.


Geschreven door: Marianne Geboers, schrijfster en vormgeefster van het boek: Autisme in kaart. Diagnose in het autismespectrum op haar 47e. Lees meer over het boek

AutismeinkaartAutisme in kaart beschrijft hoe autisme een rol speelt in mijn dagelijks leven en welke vaardigheden en hulpmiddelen ik kan inzetten om in balans te blijven. De teksten worden ondersteund door schema’s, illustraties, graphics en foto’s.
Hoewel het boek gemaakt is voor mezelf blijkt het veel nuttige informatie te bevatten voor andere mensen met autisme én hulpverleners.
Herkennen van emoties van mezelf en van anderen, is slechts een klein onderdeel van het boek. Meer informatie vind je op: www.autismeinkaart.nl.

Met dankt aan een kennisportaal-lid voor het geven van feedback tijdens het schrijfproces.

Wil je een overzicht van alle ervaringsverhalen op deze site, kijk dan hier.

Log in om reacties te kunnen plaatsen en te lezen.