Tips Anne: leren anticiperen door bewustzijn autisme en oefenen met anderen

In de volgende reeks van twee blogs schrijf ik over:

  1. de weg die ik afgelegd heb om te leren anticiperen op emoties van anderen
  2. hoe ik dit geleerd heb en de tips die ik daarbij heb (deze blog)

Woord vooraf

Ik wilde graag meewerken aan het schrijven van een blog, omdat ik in de afgelopen jaren ervaringen opgedaan heb, waarvan ik denk dat ze andere mensen met autisme op weg zouden kunnen helpen. Hierbij geldt dat ik deze blog vanuit mijn eigen ervaring heb geschreven en dat de tips niet voor iedereen bruikbaar zullen zijn. Zelf kan ik de tips ook alleen maar uitvoeren als ik over het algemeen goed in mijn vel zit (niet te veel overprikkeld ben en mijn autisme accepteer).


Leren door te doen

Ik kwam mensen tegen die mij ook accepteerden en ik kreeg de kans om toe te passen wat ik in theorie had geleerd de jaren daarvoor:

  • Emoties anderen herkennen door te doen, aan te kijken

    Bron foto: Sharon Mollerus

    Dat je veel meer info uit je omgeving en uit mensen haalt als je omhoog kijkt, naar gezichten en naar ogen. Dat is echter een wankel evenwicht tussen beter op emoties kunnen participeren, of meer prikkels te verduren krijgen. Ik zit bijvoorbeeld 90% van de tijd alleen thuis om bij te komen van het (wel kwalitatief goede) contact dat ik heb gehad. Het scheelt als je omgeving het niet erg vindt dat je verminderd oogcontact maakt. Dan kun je op eigen tempo ermee oefenen.

  • Ik leerde welke reacties mensen fijn vinden als ze je vertellen wat ze hebben meegemaakt. Ik was gewend om overal op in te gaan: advies te geven, zelfs te zeggen dat iemand het niet goed aangepakt had. Maar het is voor de ander prettiger als je luistert, aangeeft dat je het begrepen hebt, en af en toe een geïnteresseerde vraag stelt. Ik merk ook daadwerkelijk dat mensen nu vaker naar me toe komen om iets kwijt te kunnen.

En wat ik had geobserveerd in al die jaren dat ik niet actief deelnam aan het sociale verkeer:

  • Ik vind het bijvoorbeeld interessant om te zien wat er gebeurt als iemand hetzelfde verhaal tegen mij vertelt en vervolgens tegen iemand anders. Hoe reageert die ander? Op welke manier is dat anders dan ik reageerde? Is er iets dat ik ook zou willen doen in zo’n situatie? Kan ik dat de volgende keer toepassen?
  • Ik ontdekte dat ik gevoelig ben voor sferen die in de ruimte hangen, en dat ik soms al heel snel merk dat iemand zich anders gedraagt door hele kleine details. Voorheen wist ik niet wat ik daarmee moest. Nu kan ik er soms naar vragen: ‘Ik merk dat je heel hard praat. Waarom doe je dat?’ Misschien is diegene boos. Maar misschien was het gewoon omdat de muziek ook harder gezet werd. In dat laatste geval kan ik het dan ook weer uit mijn hoofd zetten en hoef ik er niet ’s avonds in bed nog over na te denken.

Ik heb ervaren hoe ik graag benaderd wil worden en ik probeer anderen nu ook op die manier te benaderen.


Zeven tips:

De volgende zeven tips heb ik:

  1. Ik denk dat het heel waardevol kan zijn om jezelf met je autisme goed te leren kennen. Waar zitten je zwakke en waar je sterke punten?
    • Heb je bijvoorbeeld een hoge intelligentie en ben je goed in het leren van theorie? Lees dan boeken over het onderwerp. Ga op onderzoek naar jezelf.
    • Ben je goed in het zien van details? Misschien zie je ook hele kleine veranderingen in de gezichtsuitdrukking van mensen. Probeer te achterhalen wat de betekenis erachter is.
  2. Zoek mensen op die een gave hebben om emoties te herkennen en erop te anticiperen, praat daarover met ze en neem dingen over die je aanspreken en bij je passen.
  3. Durf fouten te maken! En analyseer daarna wat er misging (bijvoorbeeld met de persoon zelf of met begeleiding). Misschien ga je nooit aanvoelen hoe het moet, maar kun je het wel aanleren door middel van scripts.
  4. Non-verbale communicatie, oogcontact maken, emoties herkennen

    Bron foto: ftbester

    Vraag wat iemand fijn vindt, dan weet je zeker dat je doet wat in die situatie passend is, bijvoorbeeld: ‘wat kan ik voor je doen op dit moment?’
  5. Leer om non-verbaal duidelijk te maken dat je luistert: naar de persoon toe draaien, oogcontact maken (maar niet staren!), ‘hmm hmm’, ‘ja’, of ‘nee’ zeggen.
  6. Zorg goed voor jezelf en probeer een balans te vinden in je leven. Pas dan kun je openstaan voor het anticiperen op anderen.
  7. Omarm de kwaliteiten die je door je autisme in sociaal contact hebt en zoek mensen op die dat ook als kwaliteiten ervaren in het contact met jou. Bijvoorbeeld eerlijkheid en out of the box-denken.

Lees hier het eerste deel van de blogreeks.


Geschreven door: Anne van de Beek, 28 jaar
Zelfstandig ondernemer bij A-typist. Schrijft en fotografeert, o.a. over ervaring met autisme.

We vinden het leuk als je in het berichtveld hieronder laat weten wat je van deze blogpost vindt en wat je er aan hebt gehad.
Wil je een overzicht van alle tips & trucs op het kennisportaal, kijk dan hier.

Log in om reacties te kunnen plaatsen en te lezen.