Deze stap is zo vanzelfsprekend voor neurotypische mensen, dat zij zich hier niet bewust van zijn. Maar sommige autistische mensen hebben de neiging om niet naar gezichten te kijken, omdat ze bijvoorbeeld andere dingen interessanter vinden in de omgeving of aan de persoon. Het gezicht als object is als het ware een even grote concurrent als allerlei andere als het gaat om het verkrijgen van de aandacht van de autistische persoon. Neurotypsche mensen neigen er automatisch naar, om naar het gezicht van een ander te kijken en hebben weinig tot geen aandacht voor andere objecten.

Er is wetenschappelijk bewijs dat de oorzaak hiervan ligt op neurologisch niveau. Het artikel beschrijft twee veronderstellingen (hypothesen) van wat de mogelijke achterliggende oorzaak is. Namelijk dat het gedeelte in de hersenen, dat de bouwblokken levert om gezichten te kunnen interpreteren:

• onderontwikkeld is en dus zijn taak niet goed kan uitvoeren, waardoor het gezicht niet ‘gelezen’ kan worden
• inactief is (maar wel werkt) omdat autistische mensen gezichten niet interessant vinden en dit hersengedeelte niet gebruiken

Lees dit artikel voor meer achtergrond informatie over bovenstaande en voorbeelden van onderzoek die gedaan zijn op dit gebied.

Sommige mensen met autisme hebben hier meer of zelfs veel moeite mee. Ze hebben moeite om het onderscheid te maken tussen verschillende soorten gezichten of om gezichten van bekenden te herkennen. Deze beperking heeft alleen betrekking op gezichten en niet op andere objecten zoals bijvoorbeeld auto’s, huizen, etc..

De reden hiervoor is dat er naar gezichtselementen (neus, mond, ogen) afzonderlijk wordt gekeken in plaats van naar het totaal. Hierdoor wordt het verschil in de totale configuratie hiermee wordt het in verband zien van de verschillende onderdelen van het gezicht bedoeld van het ene gezicht ten opzichte van een ander, slecht opgemerkt. Zie het als dat je iemand alleen moet herkennen op basis van zijn neus, of van één oog.

Het figuur hieronder laat jou als neurotypisch persoon ervaren, hoe moeilijk het is om de veranderingen van gezichtsonderdelen te ontdekken, wanneer een gezicht omgedraaid is. Ditzelfde ervaren sommige mensen met autisme met een niet-omgedraaid gezicht.

Lees dit artikel voor meer achtergrond informatie over bovenstaande en voorbeelden van onderzoek die gedaan zijn op dit gebied.

Sommige mensen met autisme hebben moeite om een gezichtsuitdrukking aan een emotie te koppelen. Over het waarom zijn verschillende theorieën:

• Er is veel tijd nodig om de basis en subtiele emoties te analyseren. Het is dus wel mogelijk, maar alleen wanneer de gezichtsuitdrukkingen voor langere tijd te bestuderen zijn.
• Wanneer de verschillen tussen gezichtsuitdrukkingen klein zijn, wordt dit verschil niet herkend.

Dit heeft dus een impact op de alledaagse sociale interacties waar een overvloed aan uitdrukkingen plaats vindt.

In het onderstaande figuur zie je een voorbeeld van gezichtsuitdrukkingen met subtiele emoties, met slechts kleine verschillen.

Lees dit artikel voor meer achtergrond informatie over bovenstaande en voorbeelden van onderzoek die gedaan zijn op dit gebied.

Sommige mensen met autisme hebben moeite om de emotie uitdrukking in een context te plaatsen en om hetgeen uitgedrukt wordt met oogcontact te begrijpen. Daardoor is het moeilijker om sociale situaties te begrijpen.

Belangrijke elementen bij situaties waarin emoties tot uitdrukking komen zijn:

• het hebben van oogcontactEen gezicht wordt voornamelijk herkend doordat er direct oogcontact wordt gemaakt. Daarbij heeft oogcontact de functie om iemand zijn aandacht op jou te laten vestigen.
• het kunnen zien waar iemand anders naar staartHet -kunnen zien waar iemand anders naar staart- heeft als functie om na te gaan naar welk ding/object of persoon de aandacht uit gaat. Je weet dan meer over waar deze persoon zich op concentreert of waar de emotieuitdrukking mee te maken kan hebben.
• betekenis van een gezichtsuitdrukking kunnen plaatsen in de contextDe context (wat speelt zich af in de omgeving of heeft zich afgespeeld bij de andere persoon) is nodig om betekenis te geven aan waarom de emotie wordt geuit.

Lees dit artikel voor meer achtergrond informatie over bovenstaande en voorbeelden van onderzoek die gedaan zijn op dit gebied.

De volgende onderwerpen worden onder andere besproken:

• bij pasgeborenen ligt de focus al op het gezicht
• op welke onderdelen van het lichaam en gezicht mensen met autisme letten en wat het verschil is met neurotypische (“gewone”) mensen
• welk onderdeel in de hersenen aangesproken wordt bij emotieherkenning

Bovenstaande video duurt 59:19 minuten en is in het Engels.